SerbiaSrbija

ESS

Evropsko društveno istraživanje (ESS) je akademsko međunarodno anketno istraživanje koje se od 2001. godine sprovodi na svake dve godine širom Evrope. Evropsko društveno istraživanje je u novembru 2013. godine postalo deo Konzorcijuma za evropska infrastrukturna istraživanja (ERIC). Njime upravlja osnovni naučni tim (Core Scientific Tim) pod rukovodstvom Rorija Ficdžeralda (Rory Fitzgerald) sa univerziteta City, University of London (UK) zajedno sa još sedam partnerskih institucija:

• Centerdata, Holandija
• GESIS, Nemačka
• Holandski institut za društvena istraživanja/SCP, Holandija
• Sikt, Norveška
• Univerzitet Pompeu Fabra, Španija
• Univerzitet u Eseksu, Velika Britanija
• Univerzitet u Ljubljani, Slovenija

ESS meri stavove, uverenja i obrasce ponašanja stanovništva u više od trideset zemalja.

Glavni ciljevi ESS-a su:

• da prepozna stabilnosti i promene u društvenoj strukturi, okolnostima i stavovima populacije u Evropi, kao i da tumači kako se odvijaju društvene, političke i moralne promene u evropskim društvima
• da ustanovi i širi visoke standarde rada u međunarodnim istraživanjima u društvenim naukama, uključujući na primer dizajn upitnika i pred-testiranje, dizajn uzoraka, prikupljanje podataka, smanjenje pristrasnosti i pouzdanost indikatora
• da uvede pouzdane indikatore nacionalnog napretka, zasnovane na opažanjima i procenama građana o ključnim aspektima njihovih društava,
• da sprovodi i olakša obuku evropskih društvenih istraživača za komparativna kvantitativna merenja i analize
• da poboljša vidljivost i upotrebu podataka o društvenim promenama unutar akademskih krugova, kao i kod kreatora politike i šire javnosti.

ESS u Srbija

Ključni pojedinciu Srbija

Ključni pojedinci [Dragan Stanojević, Jelena Pešić, Jelisaveta Petrović, Bojan Todosijević, Ver Backović, Aleksandar Tomašević, Stefan Janković, Nemanja Krstić, Gazela Pudar Draško]

Srbiju u ESS-u zastupa nacionalni koordinator Dragan Stanojević sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, uz asistenciju Jelene Pešić, Jelisavete Petrović i Vere Backović sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, Bojana Todosijević iz Instituta društvenih nauka i Gazele Pudar Draško iz Instituta za filozofiju i društvenu teoriju.

Terenski rad za 9. ciklus ESS-a u Srbiji sprovden je od strane Instituta za sociološka istraživanja, Filozofskog fakulteta, Univerzitet u Beogradu.

Pitanja o ESS-u u Srbiji slati Draganu Stanojeviću, Jeleni Pešić i Jelisaveti Petrović.

Dosadašnje učešće

Srbija je do sada učestvovala u jednom ciklusu ESS-a do sada:

• ESS9 (2018/19)
• ESS10 (2020-22)
• ESS11 (2023)

Teme

ESS meri stavove, uverenja i obrasce ponašanja različitih populacija širom Evrope. Upitnik se sastoji od osnovnog niza pitanja koja su ista u svakom krugu, rotirajućih modula koji su posvećeni specifičnim temama i dodatnog odeljka posvećenog skali vrednosti i eksperimentalnim testovima.

Osnovna pitanja se fokusiraju na:

• Kriminal
• Demokratiju i politiku
• Ljudske vrednosti
• Imigracije
• Upotrebu medija
• Nacionalni i etnički identitet
• Diskriminaciju
• Religiju
• Socijalnu isključenost
• Društveno poverenje/poverenje u institucije
• Subjektivno blagostanje
• Socio-demografske osobine ispitanika

Rotirajuci moduli se fokusiraju na:

• Imigracije, državljanstvo i demokratiju (1. ciklus, 2002)
• Ekonomski moral, rad, porodicu i blagostanje, zdravlje i negu (2. ciklus, 2004)
• Životni tok, lično i društveno blagostanje (3. ciklus, 2006)
• Stavove o diskriminaciji prema starima i stavove o državi blagostanja (4. ciklus, 2008)
• Poverenje u policiju i sudove (5. ciklus, 2010)
• Razumevanje i evaluaciju demokratije i ličnog i društvenog blagostanja (6. ciklus, 2012)
• Stavove o imigraciji i nejednakostima u zdravstvu (7. ciklus, 2014)
• Stavove o državi blagostanju, klimatskim promenama i energiji (8. ciklus, 2016)
• Životni tok, pravdu i pravičnosti (9. ciklus, 2018)

Metod istraživanja

ESS upitnik se u Srbiji popunjava uz pomoć CAPI metoda. Upitnik se popunjava na srpskom jeziku. Položeni upitnik zasnovan je na izvornom upitniku, ali su uključene informacije specifične za državu, npr. spisak političkih partija, religiozna afilijacija, obrazovni sistem i status partnerstva, ili su napravljena prilagođavanja kako bi instrument bio osetljiv na specifičnosti nacionalnog konteksta.

Uzorački okvir ESS-a uključuje sve osobe starosti 15 i više godina (bez gornjih starosnih granica) koji žive u privatnim domaćinstvima u Srbiji, bez obzira na njihovu nacionalnost, državljanstvo ili jezik. Pojedinci su izabrani strogim metodom slučajnog izbora korišćenog u  svakoj fazi dizajna, a minimalna "efektivna veličina uzorka" od 1.500 ispitanika je postignuta nakon uračunatog efekta dizajna uzorka. 

Dizajn modela ESS u Srbiji je stratifikovan / 2 stepena slučajni dizajn verovatnoće i uključuje sledeće oblasti NUTS2: Beograd, Vojvodina, Južna i Istočna Srbija i Šumadija i Zapadna Srbija. Okvir za uzorkovanje je Popis iz 2011i predstavlja uzorak domaćinstva.